គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់
អត្ថបទត្រួតពិនិត្យដោយ វេជ្ជ. ងួនសេរ័ត្ន | ថ្ងៃទី21 ខែ ឧសភា ឆ្នាំ2012 |
| Add caption |
គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់គឺជាការកករឹងនៃទឹកសម្រាប់រំលាយ អាហារដែលកើតមាននៅក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់។ ថង់ទឹកប្រម៉ាត់របស់អ្នកមានទំហំទតូច ដូចផ្លែងប័រនិងស្ថិតនៅខាងស្តាំនៃពោះ នៅពីក្រោមថ្លើម។ ថង់ទឹកប្រម៉ាត់មាននាទីស្តុកទឹកសម្រាប់រំលាយអាហារមួយប្រភេទ ឈ្មោះថា ទឹកប្រម៉ាត់ ដែលវានឹងត្រូវបញ្ចេញមកនៅក្នុងពោះវៀនតូចរបស់អ្នក។
គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ជាមធ្យមពីប៉ុនគ្រាប់ខ្សាច់ ដល់ប៉ុនបាល់កូនហ្គោល។មនុស្សមួយចំនួនមានគ្រួសក្នុងថង់ ទឹកប្រម៉ាត់តែមួយគ្រាប់ទេ តែអ្នកខ្លះទៀតបែរជាមានច្រើនទៅវិញ។ មនុស្សដែលធ្លាប់មានរោគសញ្ញារបស់ជំងឺគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ ច្រើនតែទាមទារនូវការវះកាត់ថង់ទឹកប្រម៉ាត់នោះចោល។ គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់មិនបង្កជារោគសញ្ញាអ្វីឡើយ ហើយក៏មិនត្រូវការវះការព្យាបាលអ្វីដែរ។
រោគសញ្ញា
គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ប្រហែលមិនបង្គរោគសញ្ញាអ្វីទេ។ ប្រសិនបើគ្រួសនោះធ្លាក់ចូលទៅក្នុងបំពង់របស់វា ហើយបង្កជាការស្ទះ រោគសញ្ញាប្រហែលជាមានដូចជា៖
• ឈឺចាប់ខ្លាំង និងភ្លាមៗនៅតំបន់ខាងស្តាំងខាងលើនៃពោះ
• ឈឺចាប់ខ្លាំង និងភ្លាមៗនៅចំកណ្តាលពោះ ក្រោមឆ្អឹងជំនីរ
• ឈឺខ្នងចន្លោះឆ្អឹងស្លាបប្រចៀវ
• ឈឺនៅស្មាខាងស្តាំ
ការឈឺចាប់ដោយសារគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ប្រហែលជាពីច្រើននាទី ទៅពីរបីម៉ោង។
ពេលត្រូវជួបគ្រូពេទ្យ
ចូរណាត់ជួបជាមួយគ្រូពេទ្យរបស់អ្នកទៅប្រសិនបើអ្នកមានរោគសញ្ញាទាំងឡាយណាដែលធ្វើអោយអ្នកបារម្ភ។
ចូរស្វែងរកសេវាជួយសង្គ្រោះភ្លាមៗប្រសិនបើអ្នកមានរោគសញ្ញានៃផលវិបាករបស់គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ធ្ងន់ធ្ងរដូចជា៖
• ឈឺពោះខ្លាំងដែលធ្វើអ្នកមិនអាចអង្គុយនៅស្ងៀមបាន
• ស្បែកលឿង និងភ្នែកលឿង
• ក្តៅខ្លួនខ្លាំង ព្រមទាំងញាក់
មូលហេតុ
វាមិនមានអ្វីច្បាស់លាស់ទេដែលថាតើគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ បណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វី។គ្រួពេទ្យគិតថាគ្រួសក្នុងថង់ទឹក ប្រម៉ាត់ប្រហែលជាបណ្តាលមកពី៖
• ទឹកប្រម៉ាត់របស់អ្នកមានកូឡេស្ទើរ៉ុលច្រើនពេក។ ជាធម្មតា ទឹកប្រម៉ាត់របស់អ្នកផ្ទុកទៅដោយសារធាតុគីមីគ្រប់គ្រាន់ក្នុង ការរំលាយកូឡេស្តេរ៉ុលដើម្បីដែលបញ្ចេញចោលដោយថ្លើម។ប៉ុន្តែប្រសិនបើ ថ្លើមរបស់អ្នកបញ្ចេញកូឡេស្តេរ៉ុលច្រើនជាងទឹកប្រម៉ាត់អាចរំលាយ បានកូឡេស្តេរ៉ុលដ៏ច្រើនប្រហែលបង្កើតបានជាគ្រួស។
• ទឹកប្រម៉ាត់ផ្ទុកទៅដោយសារធាតុ Bilirubin ដ៏ច្រើន។ សារធាតុ Bilirubinគឺជាធាតុគីមីមួយប្រភេទដែលត្រូវបានផលិតឡើងនៅពេលរាងកាយ របស់អ្នកធ្វើការបំបែកគ្រាប់ឈាមក្រហម។ មានបញ្ហាជាច្រើនដែលធ្វើអោយថ្លើមរបស់អ្នកផលិត Bilirubinច្រើនដូចជា ជំងឺក្រិនថ្លើម ការបង្ករោគនៅក្នុងផ្លូវទឹកប្រម៉ាត់ និងជំងឺឈាមមិនធម្មតា។ ការដែលមានBilirubin ច្រើនធ្វើអោយកើតគ្រួសក្នុងទឹកប្រម៉ាត់បាន។
• ថង់ទឹកប្រម៉ាត់របស់អ្នកមិនអាចបញ្ចេញទឹកប្រម៉ាត់អស់។ ប្រសិនបើថង់ទឹកប្រម៉ាត់មិនអាចបញ្ចេញទឹកប្រម៉ាត់អស់ ឬគ្រប់គ្រាន់ទេ ទឹកប្រម៉ាត់ប្រហែលជាមានកំហាប់ខាប់ហើយវានឹងនាំអោយមានគ្រួសក្នុង ថងទឹកប្រម៉ាត់បាន។
ប្រភេទគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់
ប្រភេទគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់មានដូចជា៖
• គ្រួសកូឡេស្តេរ៉ុល៖ គ្រួស ក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ដែលមានជាញឹកញាប់បំផុតនោះឈ្មោះថាគ្រួកូឡេ ស្តេរ៉ុល ដែលច្រើនតែមានពណ៌លឿង។ គ្រួសទាំងនេះត្រូវបានផ្សំឡើងដោយកូឡេស្តេរ៉ុលដែលមិនរលាយ ប៉ុន្តែប្រហែលជាមានធាតុផ្សំអ្វីផ្សេងទៀត។
• គ្រួសពណ៌៖ ពណ៌របស់គ្រួសប្រភេទនេះគឺ ក្រមៅ ឬខ្មៅដែលកើតឡើងនៅពេលទឹកប្រម៉ាត់មានផ្ទុកទៅដោយសារធាតុ Bilirubin ច្រើនពេក។
កត្តាប្រឈមមុខ
កត្តាដែលធ្វើអោយប្រឈមនឹងគ្រួសក្នុងថង់ប្រម៉ាត់ច្រើននោះមាន៖
• មនុស្សស្រី
• អាយុចាប់ពី ៦០ឆ្នាំឡើងទៅ
• ជនជាតិអាមេរិកកាត់ឥណ្ឌា
• ជនជាតិម៉ិចស៊ីកូកាត់អាមេរិក
• មនុស្សធាត់ ឬធាត់ជ្រុល
• មានផ្ទៃពោះ
• ចូលចិត្តញ៉ាំអាហារមានជាតិខ្លាញ់ខ្ពស់
• ចូលចិត្តញ៉ាំអាហារមានកូឡេស្តេរ៉ុលខ្ពស់
• មិនសូវញ៉ាំអាហារមានជាតិសរសៃ
• គ្រួសារធ្លាប់មានប្រវត្តិជំងឺគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់
• មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម
• ប្រើថ្នាំបញ្ចុះកូឡេស្តេរ៉ុល
• ប្រើថ្នាំដែលមានសារធាតុ Estrogen ដូចជាការព្យាបាលដោយប្រើអ័រម៉ូនជំនួស ឬថ្នាំពន្យាកំណើត
ផលវិបាក
ផលវិបាករបស់គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់មាន៖
• រលាកថង់ទឹកប្រម៉ាត់៖ គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ដែលក្លាយទៅជាស្ទះនៅក្នុងកររបស់ថង់ ទឹកប្រម៉ាត់អាចធ្វើអោយមានការរលាកថង់ទឹកប្រម៉ាត់បាន។ ការរលាកថង់ទឹកប្រម៉ាត់អាចបណ្តាលអោយឈឺចាប់ធ្ងន់ធ្ងរ និងក្តៅខ្លួន។
• ស្ទះបំពង់ទឹកប្រម៉ាត់៖ គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់អាចធ្វើអោយស្ទះដល់បំពង់បង្ហូរ ទឹកប្រម៉ាត់ដែលចេញពីថង់ទឹកប្រម៉ាត់ ឬថ្លើមទៅពោះវៀនតូច។ ជំងឺលឿង និងការបង្ករោគនៅក្នុងបំពង់ផ្លូវទឹកប្រម៉ាត់អាចនឹងកើតឡើង។
• ស្ទះនៅបំពង់ទឹកប្រម៉ាត់ចូលក្នុងលំពែង៖ បំពង់ចូលក្នុងលំពែងគឺជាបំពង់ដែលរត់ពីលំពែងចូលទៅក្នុងបំពង់ ទឹកប្រម៉ាត់។ រស់លំពែង ដែលសម្រាប់បន្ថែមនូវការរំលាយអាហារហូរចេញទៅតាមបំពង់ចូលក្នុង លំពែង។ គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់អាចបណ្តាលអោយស្ទះដល់បំពង់ចូលក្នុងថង់ ទឹកប្រម៉ាត់ ដែលអាចនឹងបង្កជាការរលាកលំពែងបាន។ការរលាកលំពែងធ្វើអោយឈឺចាប់ ក្នុងពោះខ្លាំង និងតែងតែទាមទារនូវការបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យ។
• មហារីកថង់ទឹកប្រម៉ាត់៖ មនុស្សដែលមានប្រវត្តិគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់មានការប្រឈមមុខ ខ្ពស់នឹងមហារីកថងទឹកប្រម៉ាត់។ ប៉ុន្តែមហារីកថងទឹកប្រម៉ាត់វាកម្រនឹងកើតមានណាស់ដូច្នេះទោះបីជា ការប្រឈមនឹងមហារីកត្រូវបានកើនឡើងក៏ដោយ ក៏មហារីកថង់ទឹកប្រម៉ាត់នៅតែមានសភាពតិចតួចដដែល។
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ
ការធ្វើតេស្ត និងដំណើរការផ្សេងៗដើម្បីរករោគវិនិច្ឆ័យជំងឺគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់មាន៖
• តេស្តបង្កើតជារូបភាពរបស់ថង់ទឹកប្រម៉ាត់៖ គ្រូពេទ្យ ប្រហែលជាណែនាំអោយថតអេកូពោះ និង CT Scan ដើម្បីបង្កើតជារូបភាពថង់ទឹកប្រម៉ាត់។ រូបភាពទាំងនេះអាចវិភាគដឹងអំពីរោគសញ្ញារបស់គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រ ម៉ាត់។
• តេស្តរកមើលគ្រួសនៅក្នុងបំពង់បង្ហូរទឹកប្រម៉ាត់៖ តេស្តដែលប្រើការបំពាក់ពណ៌ពិសេសទៅលើបំពង់បង្ហូរទឹកប្រម៉ាត់ដើម្បី មើលឃើញជារូបភាពប្រហែលជាជួយអោយគ្រូពេទ្យកំណត់បានថាតើគ្រួសនោះ បណ្តាលអោយស្ទះ ឬក៏អត់។ តេស្តទាំងនេះប្រហេលជាមានHepatobiliary Iminodiacetic Acid (HIDA) Scan, Magnetic Resonance Imaging (MRI) ឬEndoscopic Retrograde Cholangiopancreatography (ERCP)។ គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ដែលរកឃើញដោយ ERCP អាចយកវាចេញបានផងដែរ។
• តេស្តឈាមរកមើលផលវិបាក៖ តេស្តឈាមប្រហែលជាប្រាប់អោយដឹងពីការបង្ករោគ ជំងឺលឿងរលាកលំពែង ឬផលវិបាកផ្សេងៗទៀតដែលបណ្តាលមកពីគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់។
ការព្យាបាល
គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់មិនបណ្តាលអោយមានរោគសញ្ញាអ្វីដែលបាន រកឃើញក្នុងពេលថតអេកូ ឬ CT Scan ទេហើយជាធម្មតាក៏មិនបាច់ព្យាបាលអ្វីដែរ។
គ្រូពេទ្យប្រហែលជាណែនាំអោយអ្នកដឹងអំពីរោគសញ្ញានៃផលវិបាកគ្រួស ក្នុងថង់ប្រម៉ាត់ដូចជាការឈឺចាប់ខ្លាំងក្លាក្នុងពោះខាងលើ និងខាងស្តាំ។ ប្រសិនបើសញ្ញរបស់គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់កើតមានក្នុងពេលអនាគត អ្នកអាចមានការព្យាបាលបាន។ប៉ុន្តែមនុស្សភាគច្រើនដែលមានគ្រួស ក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់មិនបង្កជារោគសញ្ញាហើយក៏មិនបាច់មានការព្យាបាល ដែរ។
ជម្រើសព្យាបាលសម្រាប់គ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់មាន៖
• វះកាត់ថង់ទឹកប្រម៉ាត់ចោល៖ គ្រូពេទ្យប្រហែលជាណែនាំអោយកាត់ថង់ទឹកប្រម៉ាត់របស់អ្នកចោល ដើម្បីកុំអោយគ្រួសនោះកើតឡើងម្តងទៀត។នៅពេលថង់ទឹកប្រម៉ាត់ត្រូវ បានកាត់ចោល ទឹកប្រម៉ាត់ត្រូវហូរចូលពីថ្លើមទៅពោះវៀនតូចដោយផ្ទាល់ ចៀសជាងស្តុកទុកក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់។ អ្នកមិនបាច់ត្រូវការថង់ទឹកប្រម៉ាត់ដើម្បីរស់នោះទេ ហើយថង់ទឹកប្រម៉ាត់ដែលកាត់ចោលមិនប៉ះពាល់លើសមត្ថភាពរបស់អ្នកក្នុង ការរំលាយអាហារឡើយ ប៉ុន្តែវាអាចបណ្តាលអោយរាគរុសជាលក្ខណៈបណ្តោះអាសន្ន។
• ការប្រើប្រាស់ថ្នាំដើម្បីរំលាយគ្រួសនោះ៖ ការប្រើថ្នាំត្រូវធ្វើទៅតាមមាត់ដើម្បីអោយថ្នាំនោះទៅរំលាយគ្រួស នោះបាន។ ប៉ុន្តែវាប្រហែលត្រូវការពេលវេលាច្រើនឆ្នាំដើម្បីរំលាយគ្រួសក្នុង ថង់ទឹកប្រម៉ាត់។ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្រាប់ព្យាបាលគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់កម្រនឹង ប្រើណាស់ ហើយវាប្រើសម្រាប់ត្រៀមទុកមនុស្សដែលមិនអាចធ្វើការវះកាត់បាន។
ការបង្ការ
អ្នកអាចកាត់បន្ថយការប្រឈមនឹងគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់បានប្រសិនបើ៖
• ទទួលទានអាហារអោយទៀងទាត់៖ ចូរព្យាយាមញ៉ាំអាហារដូចសព្វដង។ ការញ៉ាំអាហារមិនទៀងទាត់ឬញ៉ាំលឿនពេកអាចប្រឈមនឹងគ្រួសក្នុងថង់ ទឹកប្រម៉ាត់កាន់តែច្រើន។
• សម្រកទម្ងន់យឺតៗ៖ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវការសម្រកទម្ងន់ ចូរធ្វើវាដោយយឺតៗ។ការសម្រកទម្ងន់លឿនពេកអាចធ្វើអោយប្រឈមកាន់តែ ខ្ពស់នឹងគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់។គោការណ៍គឺអោយបានប្រហែល ០,៥ ទៅ ១គីឡូក្រាមក្នុងមួយសប្តាហ៍។
• រក្សានូវទម្ងន់ដ៏មានសុខភាព៖ ការធាត់ជ្រុល និងធាត់ធ្វើអោយប្រឈមនឹងគ្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ខ្លាំង។ ចូរធ្វើការដើម្បីទទួលបានទម្ងន់ដ៏មានសុខភាពល្អមួយតាមរយៈ ការកាត់បន្ថយចំនួនកាឡូរីដែលអ្នកញ៉ាំ និងបង្កើនការធ្វើសកម្មភាពរាងកាយ។
Original Source: http://www.health.com.kh/newdetail.php?newid=2230&catid=13
No comments:
Post a Comment